Ludzki układ pokarmowy składa się z ok. tysiąca gatunków bakterii drożdży i innych drobnoustrojów. Nazywany jest mikrobiotą (mikrobiobem). W związku z tym iż, 70-80% układu odpornościowego stanowią tkanki, które są należą lub sąsiadują z przewodem pokarmowym, bakterie te są niezwykle ważne dla prawidłowego funkcjonowania obu układów, ponieważ zabezpieczają go przed patogenami i odżywiają
Zatem zaburzenia w składzie mikrobioty przyczyniają się do osłabienia układu odpornościowego, co sprzyja przenikaniu do organizmu alergenów oraz chorobotwórczych bakterii lub wirusów i zarazem staje się przyczyną rozwoju różnych chorób i dolegliwości.
Na naturalną równowagę flory jelitowej mają wpływ takie czynniki jak: antybiotykoterapia, nadużywanie leków, nieprawidłowa dieta zwierająca wysoko przetworzoną żywność a także stres. Przyczyniają się one do niszczenia kolonii pożytecznych mikroorganizmów, a tym samym do zaburzeń równowagi jelitowej.
W takich sytuacjach, aby zminimalizować ryzyko utraty równowagi, a co za tym idzie nadmiernego rozwoju patogenów, należy wzbogacić swoją dietę o żywność zawierającą bakterie probiotyczne.
Istnieje kilkaset, lub więcej rodzajów probiotycznych mikroorganizmów. Większość z nich nie została jeszcze dokładnie zbadana. Jednak na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że każdy taki mikroorganizm należy do określonego gatunku, rodzaju i szczepu i charakteryzuje się określonymi właściwościami. Cechą wspólną tych bakterii jest natomiast to, że wywierają korzystny wpływ na środowisko, w którym bytują.
Liczba publikacji naukowych na temat korzystnego wpływu określonych szczepów bakterii probiotycznych od 2008r przekroczyła 10 tyś, co obrazuje jak wielkim zainteresowaniem w środowisku naukowym cieszy się ten temat. Poniżej zostały przytoczone wnioski z badań klinicznych, które potwierdzają pozytywne oddziaływanie przetestowanych bakterii probiotycznych w odniesieniu do określonych przypadłości lub schorzeń.
- Biegunki
Z całą pewnością można stwierdzić, że szczepy: LGG Saccharomyces boulardii najlepiej działają w leczeniu biegunek. Szczep LGG potrafi skrócić czas trwania biegunki z 6 do 3 dni . Bifidobacterium lactis BB-12– efektywnie zapobiegał zarażeniu się rotawirusem a także
zmniejszał ryzyko biegunki rotawirusowej, u dzieci poniżej 2 roku życia o 25% ( w porównaniu z grupą kontorlną ) ,
Skracanie czasu biegunek to charakterystyczna cecha większości probiotyków.
Metaanaliza obejmująca 33 badania udowodniła, że bakterie probiotyczne zmniejszają ryzyko biegunki w zależności od jej przyczyny nawet o 52% ( przy biegunkach poantybiotykowych).
- Osłona jelit
Antybiotykoterapia to najczęstsza przyczyna wyjałowienia organizmu, które sprzyja rozwojowi rzekomobłoniastego zapalenia jelit. Probiotyczne mikroorganizmy odbudowują mikroflorę jelitową, wyjałowioną na skutek przyjmowania antybiotyków, zapobiegając tym samym rozwojowi choroby lub skracając jej przebieg. Dlatego niezmiernie istotne jest przyjmowanie probiotyków w trakcie trwania kuracji antybiotykowej.
Badania kliniczne przeprowadzone wśród pacjentów skarżących się na przewlekłe nieswoiste zapalenie jelit – IBD, którzy przyjmowali mieszankę kilku szczepów Lactobacillus, Bifidobacterium i Streptococcus thermophillus wykazały pozytywne rezultaty w obrębie wydłużania okresów remisji oraz zapobieganiu stanom zaostrzenia choroby .
- Powstrzymywanie rozwoju Helicobacter pylori
Testy in vitro oraz in vivo wykazały skuteczność szczepów: L.johnsonii , L.acidophilus (La-1, LB) oraz L. Salivarius w hamowaniu rozwoju Helicobacter pylori.
- Alergie
Badanie w którym, osoby uczulone na pyłki drzewa cedrowego, przyjmowały szczepy bakterii Bifidobacterium longum BB536, wykazało znaczne zmniejszenie objawów towarzyszących alergii takich jak: kichanie, wodnisty katar i uczucie zatkanego nosa . W innym badaniu wykazano również, że szczep Lactobacillus paracasei LP-33 ma podobne działanie.
- Odporność
Szczepy bakterii Lactobacillus acidophilus NCFM samodzielnie a także w połączeniu z Bifidobacterium animals, łagodziły objawy przeziębienia zmniejszając gorączkę, kaszel oraz katar. Badanie przeprowadzone z udziałem dzieci w wieku 3-5 lat, w okresie zimowym potwierdziło te twierdzenia . Podobnie ze szczepami LGG i L.Casei DN 114, które podawane oddzielnie, dzieciom uczęszczającym do żłobka lub przedszkola, przyczyniły się do zmniejszenia podatności na choroby infekcyjne, m.in. zapalenie górnych dróg oddechowych. Znaczna część naukowców zauważa, że przy budowaniu naturalnej odporności największą skutecznością odznaczają się preparaty zwierające kilka lub kilkanaście szczepów.
- Utrata kilogramów
W badaniu przeprowadzonym z udziałem 125 osób z nadwagą, wykazano większą utratę wagi przez kobiety, które przez 12 tygodni oprócz diety niskokalorycznej, wspomagały się suplementacją bakterii probiotycznch z grupy Lactobacillus rhamnosus CGMCC, 3724 w porównaniu do osób dostających placebo.
- Cukrzyca
Szczepy bakterii Bakteriodetes phylum – dają najlepsze rezultaty przy obniżaniu poziomu glukozy we krwi. Są odpowiedzialne za metabolizowanie dwucukrów i cukrów, oraz produkcję kwasów tłuszczowych, co ma bezpośredni związek na przetwarzanie glukozy i wrażliwość na insulinę.
- AZS i zamiany skórne
Przegląd 13 badań udowodnił, że przyjmowanie probiotyków przez noworodki wpływa na zmniejszenie nasilenia objawów AZS ( określane w skali SCORAD). Inne z kolei badanie z wykorzystaniem podwójnej ślepej próby wykazało skuteczność Lactobacillus salivarius LS01 i Bifidobaterium breve BR03, w łagodzeniu objawów atopowego zapalenia skóry u osób dorosłych .
- Ochrona dróg rodnych
W testach dotyczących szczepu L.crispatus CTV-05, wykazano, że kobiety z zakażeniem układu moczowego ZUM, które przyjmowały ten szczep bakterii w postaci globulki dopochwowej, były odporniejsze na nawrót choroby. Nawrót nastąpił w przypadku 15% kobiet stosujących probiotyk i u 27% osób przyjmujących placebo .
- Ciśnienie tętnicze
Przy ośmiotygodniowej suplementacji kilkoma szczepami: Lactobacillus, Bifidobacterium i Saccaromyces boulardii, udało się obniżyć ciśnienie skurczowe, osób biorących udział w badaniu o 3,56 mmHg i rozkurczowe o 2,38 mmHg . Rozpatrując rezultaty 8 podobnych testów, stwierdzono, że mikroorganizmy probiotyczne mają wpływ na obniżanie ciśnienia tętniczego.
- Jama ustna
Szczepy Bifidobacterium adolescentis i Streptococcus salivarius K12, zmniejszają ryzyko rozwoju bakterii, prowadzących do próchnicy i chorób dziąseł . Udowodniono również, że szczep S.salivarius K12 zapobiega halitozie czyli nieprzyjemnemu zapachowi z ust. Już po tygodniu przyjmowania tego szczepu, zanotowano zmniejszenie ilości lotnych związków siarki u 85% badanych .
Literatura:
Depta A., 2001, Probiotyki – właściwości, ich rola i znaczenie oraz możliwości stosowania w profilaktyce i
leczeniu schorzeń przewodu pokarmowego u prosiąt, Trzoda Chlewna, Vol. 39, nr 7, 98-100
Joshua Lederberg, Alexa T. McCray. ‚Ome Sweet ‚Omics – A Genealogical Treasury of Words. „The Scientist”. 15
(7), s. 8, 2 kwietnia 2001 (ang.).
Pediatr Gastroenterol Nutr 1997 25 516-519
Lancet 1994 344 (8929)1046-1049
Lancet Infect Dis 2006 6 374-382
Infect Dis Rev. 2001 3 83-87
Digestion 1999 60 203-209; Appl Environ Microbiol 1998 64 4573-4580 Am J Gastroenterol 1998 93 2097-2101
Clin Exp Allergy 2006 36 1425-1435
Eur J Clin Nutr 2014 doi 10.1038/ejcn.2014.13
Pediatrics 2009 124 e 172 –e 179
Clin Nutr 2010 29 312-316 Eur J Clin Nutr 2010 64 669-677
J Clin Gastroenterol 2012 46 Suppl. S33-S40
Clin Infect Dis 2011 52 (10)1212-1217
Hypertension, 2014 64 897-903
J Oral Microbiol 2009, 1:10 3402/jom.V/1i0.1949
J Appl Microbiol 2006 100(4) 754-764